1. Trục quan hệ Mỹ – Trung là trục quan hệ chính
Chi phối các mối quan hệ quốc tế. Cả hai vẫn tìm mọi cách để ngăn chặn và kìm hãm lẫn nhau, không để cho phía bên kia vươn lên dẫn đầu. Vẫn duy trì các biện pháp trừng phạt và chỉ trích lẫn nhau, đều tìm mọi cách để tăng cường ảnh hưởng và tập họp đồng minh.
Tuy nhiên chưa nước nào đủ mạnh hẳn để tiêu diệt hoặc áp đảo nước kia. Và điều quan trọng nhất là do vẫn còn có quá nhiều yếu tố, quyền lợi về kinh tế tài chính, chính trị, thương mại và bảo mật an ninh chi phối dẫn đến việc cả hai,
Mỹ và Trung Quốc thấy vẫn cần phải kiểm soát và điều chỉnh những gì hoàn toàn có thể kiểm soát và điều chỉnh được và hợp tác trong những ngành nghề dịch vụ hoàn toàn có thể hợp tác được và đặc biệt quan trọng không để cạnh tranh đối đầu biến thành xung đột .
Hai bên đã tổ chức triển khai cuộc gặp gỡ cấp cao từ rất sớm tại Alaska – Mỹ. Kết quả sau cuối lại không tồi tệ như Dự kiến. Điểm đáng chú ý quan tâm là cả hai bên đã thừa nhận rằng cuộc trao đổi kế hoạch lần này là thẳng thắn, Phía Trung Quốc còn công bố “ cuộc gặp mang tính thiết kế xây dựng và có ích ”.
Điều này báo hiệu một chiều hướng rất khác so với thời chính quyền sở tại ông Trump, không hề cắt đứt trọn vẹn mối quan hệ song phương .
Hoa Kỳ đã dữ thế chủ động cử đặc phái viên J. Kerry về đổi khác khí hậu của Tổng thống sang thao tác với phía Trung Quốc. Tuyên bố không đưa Tiktok và We Chat, hai công ty của Trung Quốc vào danh sách đen.
Chuyến thăm của Thứ trưởng ngoại giao Mỹ Sherman đến Trung Quốc cuối tháng 7 là một tín hiệu đáng chú ý quan tâm, tuy không có nhiều thông tin để lọt ra ngoài được cho phép tất cả chúng ta nhìn nhận thực ra cuộc đối thoại hai bên .
Rất nhiều thông tin cho biết hai bên đang tính đến năng lực tổ chức triển khai một gặp gỡ, thao tác giữa ông Biden và ông Tập tại Hội nghị Thượng đỉnh cấp cao G20 vào tháng 10 năm nay tại Italia. Bản thân ông Biden vừa mới qua đã cho rằng “ không có giải pháp nào tốt hơn đối thoại.
Thông qua chuyến thăm của Thứ trưởng ngoại giao, phía Mỹ muốn chuyển tải thông điệp của Hoa Kỳ là cam kết sẵn sàng chuẩn bị cạnh tranh đối đầu nhưng cần phải công minh và có những bảo vệ để tránh cạnh tranh đối đầu biến thành xung đột. Tăng cường trật tự quốc tế dựa trên lao lý. Đây có lẽ rằng là mấu chốt của quan hệ hai bên .
Trung Quốc vẫn liên tục có những hành vi bá quyền, trải qua và công bố vận dụng Luật chống những trừng phạt của quốc tế, phản đối những chỉ trích về dân chủ nhân quyền cũng như quan hệ của Mỹ với Đài Loan.
Tuy nhiên, họ cũng không ít lần công bố rằng Trung Quốc và Mỹ cần đưa quan hệ “ trở lại một quy trình tăng trưởng hoàn toàn có thể Dự kiến được và mang tính kiến thiết xây dựng ”. Mặt khác cần kiến thiết xây dựng quy mô tương tác giữa hai vương quốc, tập trung chuyên sâu vào chung sống độc lập và hợp tác cùng có lợi .
Để kiến thiết xây dựng và tạo dựng một hình ảnh về một Trung Quốc đáng an toàn và đáng tin cậy, vừa mới qua Trung Quốc đã nêu lên việc cần phải kiểm soát và điều chỉnh chủ trương đối ngoại.
Theo ông Tập, Trung Quốc cần trấn áp giọng điệu, cởi mở và tự tin cũng như nhã nhặn và nhã nhặn, nỗ lực thiết kế xây dựng một hình ảnh Trung Quốc đáng đáng tin cậy, đáng quý và đáng kính trọng. Trung Quốc có nghĩa vụ và trách nhiệm trong những yếu tố toàn thế giới và cùng những vương quốc khác góp phần nhiều hơn vào những yếu tố của quả đât .
Dư luận đang đặc biệt quan trọng chăm sóc đến những phát biểu mang tính “ kiến thiết xây dựng và mềm mỏng ” của tân Đại sứ Trung Quốc Tần Cương, mới nhậm chức hồi cuối tháng 7 tại Mỹ.
Ông này công bố với những hãng tin rằng “ Mối quan hệ Trung – Mỹ đã bước sang thời gian quan trọng mới, không riêng gì đương đầu với nhiều khó khăn vất vả, thử thách mà còn cả những thời cơ và tiềm năng to lớn ” và ông ta “ tin chắc cánh cửa quan hệ Trung Mỹ, vốn đã mở, không hề và không nên đóng lại ” !
Đây là lần tiên phong, từ nhiều năm nay, Trung Quốc công khai minh bạch cho thấy họ sẽ tỏ ra mềm dẻo hơn trong quan hệ quốc tế. Nhiều phản hồi cho rằng việc kiểm soát và điều chỉnh này là nhằm mục đích đối phó với những chỉ trích ngày càng tăng của bên ngoài về một nền ngoại giao bá quyền hay sói lang mà họ đã triển khai trong thời hạn qua .
Do nhiều yếu tố, những thử thách cho việc hai bên cùng sống sót độc lập là rất lớn, trước mắt cũng như trong tương lai. Tuy nhiên quyền lợi và sự nhờ vào lẫn nhau cũng rất lớn, xen kẽ nhau và không bên nào hoàn toàn có thể bỏ lỡ. Riêng trong sáu tháng đầu năm 2021, xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ là 46,9 tỷ USD và nhập khẩu từ Mỹ là 14,3 tỷ, tăng hơn 40 % so với 6 tháng năm ngoái ( Nguồn tin Fortune.com ). Trung Quốc vẫn là bạn hàng đứng thứ 3 của Mỹ.
Những số lượng này nói lên nhiều điều hơn những công bố chính trị .
Tuy nhiên cũng cần nhận thức rõ ràng rằng mọi sự kiểm soát và điều chỉnh quan hệ giữa hai cường quốc đối phương này đều sẽ được triển khai một cách thận trọng, nhiều lúc chỉ khởi đầu bằng một vài bước đi hoặc hành động nhỏ. Mọi sự đốt cháy quá trình hoàn toàn có thể sẽ gây tổn hại nhiều hơn .
– Trong khi đó, quan hệ Nga – Mỹ cũng có những tín hiệu của sự hạ nhiệt. Chúng ta cùng nhớ lại, ngay sau khi nhậm chức ông Biden đã có những phát biểu nóng bức về quan hệ song phương và có phần xúc phạm so với người đứng đầu nước Nga khiến những nhà quan sát đều nhận định và đánh giá rằng quan hệ hai bên sẽ bước vào tiến trình tồi tệ nhất.
Tuy nhiên, với việc Mỹ liên tục gia hạn hiệp ước Cắt giảm vũ khí hạt nhân ( Start 2 ), dỡ bỏ những lệnh trừng phạt so với dự án Bất Động Sản Nord Stream 2 và việc hai bên chấp thuận đồng ý tổ chức triển khai cuộc gặp thượng đỉnh giữa tháng Sáu vừa mới qua tại Geneve đã cho tất cả chúng ta một cái nhìn khác giữa “ lời nói và hành vi ”.
Có vẻ như phía Mỹ đang cố tỏ ra mềm dẻo hơn với Nga để đối trọng với Trung Quốc .
Tại Hội nghị thượng đỉnh vừa mới qua, Mỹ và Nga đã nhất trí ra được một Tuyên bố chung về đối thoại không thay đổi kế hoạch cho thấy rõ nhu yếu cần phải liên tục đối thoại. Điều quan trọng nhất là hai bên đã trong bước đầu xác lập những ngành nghề dịch vụ thuộc quyền lợi vương quốc tối ưu của mỗi bên để hoàn toàn có thể cùng thôi thúc và “ làm cho quốc tế bảo đảm an toàn hơn ”.
Cuối tháng 7, hai bên đã có cuộc đối thoại ở cấp Bộ ngoại Giao để luận bàn về những giải pháp trấn áp vũ khí để không thay đổi quan hệ. Một trong những chủ đề rất quan trọng của quan hệ song phương và toàn thế giới .
Mỹ và Nga đều cảm thấy không ổn định nếu lê dài stress. Hai bên đã nhận thức được rằng mặc dù quan hệ có căng thẳng mệt mỏi thì cả hai nước vẫn hoàn toàn có thể và thiết yếu phải đối thoại để giảm những rủi ro tiềm ẩn xung đột vũ trang và mối rình rập đe dọa hạt nhân. Lợi ích của cả hai bên và quốc tế là không hề để cuộc chiến tranh hạt nhân xảy ra. Đây là một tín hiệu đáng mừng cho quan hệ quốc tế.
Có vẻ như quan hệ Mỹ – Nga đúng với câu ngạn ngữ là “ hãy xem những điều họ làm hơn là nghe những điều họ nói ” .
– Về quan hệ giữa Liên minh châu âu ( EU ) với Nga và Trung Quốc cũng có sự kiểm soát và điều chỉnh theo hướng vẫn liên tục đáp trả, gây sức ép nhưng thiết yếu phải duy trì đối thoại. Đó là mối quan hệ xen kẽ giữa ngăn ngừa và hợp tác khi nhận thấy rằng những giải pháp ngăn ngừa đã không đem lại hiệu suất cao mong ước cho bất kỳ bên nào.0
EU phụ thuộc vào khí đốt của Nga và thương mại với Trung Quốc. Trung Quốc cần thị trường của EU và thôi thúc quan hệ với 1 số ít nước Đông và Nam âu để thôi thúc Sáng kiến Vành đai Con đường .
Trong thời hạn qua, EU tăng cường thức đẩy quan hệ liên minh với Mỹ. Tuy nhiên, chính những bước tiến can đảm và mạnh mẽ và những hiệu quả nhanh gọn mà ông Biden đã thu được tại EU cũng làm nhiều nước thành viên lo lắng và cẩn trọng khi cảm thấy bị Mỹ dẫn dắt game show. Nhiều nước như Pháp, Đức, bộc lộ mong ước giảm stress với Nga và Trung Quốc để tỏ ra độc lập với Mỹ.
Tạo ra những thời cơ kinh doanh thương mại với Trung Quốc và Nga. Theo EU, đối thoại chính là để bảo vệ quyền lợi của EU, bảo vệ không thay đổi cho lục địa ( tuy không nhượng bộ những giá trị và quyền lợi của khối ) .
Bản thân chỉ huy EU cũng chịu sức ép của nhiều nước thành viên và đặc biệt quan trọng những doanh nghiệp.
Cuối tháng sáu vừa mới qua, những thành viên của Bàn tròn châu Âu về Công nghiệp ( ERT – gồm có gần 60 Giám đốc quản lý và quản trị của những công ty đa vương quốc lớn ) có trụ sở tại châu Âu đã lôi kéo những nhà chỉ huy EU thôi thúc những pháp luật kinh doanh thương mại tốt hơn với Trung Quốc và không quay sống lưng lại với Trung Quốc mặc dầu có nhiều chỉ trích về tình hình nhân quyền ở Trung Quốc .
Tuy Nga và Trung Quốc luôn coi EU như một cánh tay nối dài của Mỹ và hay lên lớp Nga và Trung Quốc về các vấn đề nội bộ nhưng lợi ích vẫn là lợi ích, cả hai cường quốc này vẫn phải tăng cường duy trì các cuộc đối thoại với EU.
Thượng đỉnh Nga và EU đã không diễn ra do không quy tụ những điều kiện kèm theo thiết yếu. Tuy nhiên hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc – Pháp – Đức vẫn được tổ chức triển khai.
Đức và Pháp đã hoan nghênh cam kết của Trung Quốc trong việc góp phần vào việc tái cơ cấu tổ chức nợ của những nước dễ bị tổn thương và kỳ vọng của châu Âu về năng lực tiếp cận thị trường Trung Quốc và những điều kiện kèm theo cạnh tranh đối đầu công minh .
2. Một nét điển hình nổi bật nữa trong quan hệ quốc tế thời hạn qua đó là sự phối hợp, hợp tác và xử lý những thử thách mang tính toàn thế giới trong khuôn khổ đa phương.
Đã có nhiều tín hiệu của việc lòng tin vào những cấu trúc quản trị đa phương đã quay trở lại, tương thích với sự lựa chọn, thống kê giám sát quyền lợi của nhiều cường quốc và những vương quốc .
Trước hết, trong cuộc chiến đấu chống đại dịch Covid-19, tất cả chúng ta thấy rõ, trong thời hạn đầu xảy ra đại dịch, mỗi vương quốc đều chỉ biết lo cho mình, không hề có sự hợp tác toàn thế giới.
Chính những tổn thất và hậu quả kinh khủng lê dài của đại dịch Covid-19 đã thôi thúc những vương quốc dần đi đến nhận thức chung về vai trò quan trọng của sự liên kết toàn thế giới. Chính điều này đã tạo động lực cộng hưởng cho việc “ Phục hồi ” lại sự hợp tác ở quy mô toàn thế giới, vốn đã bị coi nhẹ trong suốt thời hạn Tổng thống Trump nắm quyền .
Thế giới đã và đang tận mắt chứng kiến một xu thế hợp tác quốc tế, phối hợp tập thể chống chọi với dịch bệnh đang tăng lên nhanh gọn. Không phải chỉ có những nước có tiềm lực mạnh bộc lộ điều này, mà nhiều nước nhỏ, khó khăn vất vả như như Nước Ta cũng đã có những sự trợ giúp quý giá cho những nước lớn như Hoa Kỳ và châu âu trong thời hạn đầu của đại dịch .
Điển hình nhất là ý tưởng sáng tạo COVAX Facility của Liên minh Đổi mới Sáng tạo Sẵn sàng cho Dịch bệnh (CEPI) cùng Tổ chức y tế quốc tế WHO và Liên minh Toàn cầu về vaccine và Tiêm chủng (GAVI) với tiềm năng cung ứng 2 tỷ liều vaccine trong năm 2021.
Chương trình COVAX có sự tham gia của hơn 190 vương quốc trong đó có những nước G20 với mục tiêu quyên góp vaccine và phân phối một cách công minh cho những vương quốc, đặc biệt quan trọng những nước nghèo và ít nguồn lực .
Cho đến ngày hôm nay, Mỹ đang là nhà hỗ trợ vốn lớn nhất cho Cơ chế COVAX. Thông qua Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Mỹ đã góp phần 2 tỷ đô la cho Liên minh Toàn cầu về vaccine và Tiêm chủng (GAVI), tương hỗ shopping và luân chuyển vắc-xin COVID-19 đến 92 vương quốc thu nhập thấp và trung bình. Mỹ dự kiến hỗ trợ vốn thêm 2 tỷ Đô la đến năm 2022. EU, Anh, Nhật Bản … cũng tham gia tích cực .
Không thể không kể đến “Kế hoạch thời chiến” đương đầu với đại dịch của G20. Đây là ví dụ nổi bật, chứng tỏ sự kết nối giữa những vương quốc giàu có với những vương quốc đang tăng trưởng, kể cả những vương quốc mà ở đó những bên (giàu và nghèo) đang còn sống sót nhiều xung đột ,
Nhờ những chính sách như COVAX, hiện rất nhiều nước nghèo, ít tiềm lực đã tranh thủ được nhiều sự tương hỗ về kinh tế tài chính, trang thiết bị y tế, công nghệ tiên tiến và đặc biệt quan trọng là vaccine chống Covid-19 trong đó có Nước Ta .
– Tuy nhiên, Covid-19 không phải là thử thách duy nhất mà quốc tế đang gặp phải. Có một thử thách không kém phần khó vượt qua là biến hóa khí hậu và hậu quả của nó là toàn cầu ấm dần lên.
Nhân loại đã tận mắt chứng kiến nhiều hiện tượng kỳ lạ thời tiết cực đoan khác thường trên toàn quốc tế do hiện tượng kỳ lạ toàn cầu ấm dần lên gây ra. Đó là nắng nóng ở phía tây Mỹ và Canada (nhiệt độ ở Canada lên tới 49,5 độ C) ở Moscow (nhiệt độ lên đến 37 độ C) ở Trịnh Châu (Hà Nam, Trung Quốc), mưa lớn, trong ba ngày gần tương tự với lượng mưa của cả năm.
Madagasca, hạn hán đã lê dài từ năm 2020 cho đến nay vẫn chưa có tín hiệu ngớt …
Đối diện với thử thách này tất cả chúng ta cũng lại tận mắt chứng kiến một xu thế hợp tác mới. Đó là sự lên ngôi hoặc sự quay trở lại của chủ nghĩa đa phương. Bắt đầu bằng việc Mỹ quay trở lại Hiệp định Paris về đổi khác khí hậu. Sau đó là cam kết của những cường quốc tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu do Tổng thống Biden chủ trì, hồi tháng tư vừa mới qua.
Điều này cho thấy những cường quốc như Mỹ, Trung, Nga, EU, Nhật Bản, Anh và Pháp hoàn toàn có thể cùng hợp tác với nhau trong một ngành mới. Đó là ngăn ngừa sự nóng lên của toàn cầu, phối hợp, góp vốn đầu tư vào một nền kinh tế tài chính thật sạch hơn và bền vững hơn trải qua những công nghệ tiên tiến mới nhằm mục đích thu giữ carbon, vô hiệu carbon dioxide, tàng trữ nguồn năng lượng và nguyên vật liệu công nghiệp .
Mỹ, nước vốn bị chỉ trích là gây ô nhiễm khí nhà kính số 1 quốc tế đã công bó tiềm năng giảm 50 – 52 % lượng khí thải vào năm 2030 so với mức năm 2005.
Mỹ kỳ vọng rằng kế hoạch mới đầy tham vọng của họ sẽ khuyến khích Trung Quốc, Ấn Độ và những nước khác tiến xa hơn trước cuộc họp quan trọng của COP26, tại Glasgow, Scotland vào tháng 11 tới .
Các cam kết cắt giảm khí thải của những vương quốc chiếm hơn 50% nền kinh tế tài chính quốc tế này gồm có Nga, Nhật Bản, Canada, Anh, EU chính là một khởi đầu tốt đẹp cho sự chung tay của gần 200 vương quốc cam kết tham gia vào đại chiến chống đổi khác khí hâu trong khuôn khổ Hiệp định Paris .
– Một ví dụ nữa về xu thế hợp tác đa phương này đó là yếu tố thống nhất mức thu thuế doanh nghiệp trên toàn thế giới ở mức 15% đã được đề cập và nhất trí tại Hội nghị Thượng đỉnh G7 và G20 gần đây ( ngày 11-13/6 và ngày 9/7 ). Nếu được triển khai, điều này sẽ có ý nghĩa rất lớn và lâu bền hơn với nhiều vương quốc trong việc lôi cuốn góp vốn đầu tư quốc tế. Kỳ vọng tạo ra 150 tỷ đô la hàng năm .
Với xu thế này, chắc như đinh sự hợp tác ở quy mô toàn thế giới sẽ không chỉ dừng lại ở hai lĩnh vừa nêu lên như chống Covid-19 và đổi khác khí hậu.
Trong một loạt những yếu tố như yếu tố bảo mật an ninh toàn thế giới và khu vực, yếu tố hạt nhân, khủng bố, bảo mật an ninh mạng, yếu tố Triều Tiên, vấn đề tài chính quốc tế vẫn sẽ và luôn và cần phải có sự hợp tác toàn thế giới và đặc biệt quan trọng giữa những cường quốc mới hoàn toàn có thể xử lý thành công xuất sắc .
3. 6 tháng qua cho tất cả chúng ta thấy một bức tranh với đủ những gam màu sáng tối của đời sống chính trị quốc tế.
Vẫn cạnh tranh đối đầu kinh khủng, xung đột nổ ra và căng thẳng mệt mỏi ở khắp nơi như Syrie, Myanmar, Apganixtan. Những kẻ tìm kiếm quyền lợi từ những cuộc xung đột hay từ dịch bệnh vẫn đang ra sức kích động, gây căng thẳng mệt mỏi để trục lợi.
Các nước lớn có sự kiểm soát và điều chỉnh kế hoạch, vừa hợp tác, thỏa hiệp, vừa cạnh tranh đối đầu, đấu tranh, kiềm chế lẫn nhau nhưng xu thế nổi trội là giảm bớt căng thẳng mệt mỏi, không để xung đột bùng nổ và cố gắng tìm ra những điểm đồng để hoàn toàn có thể hợp tác với nhau .
Tuy vậy, tình hình thế giới sẽ luôn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Hơn nữa, sự tiến triển khó lường của Covid-19 cũng sẽ là một nhân tố gây ra nhiều đảo lộn trong quan hệ quốc tế. Điều này sẽ tác động mạnh đến cục diện thế giới và quan hệ quốc tế trong thời gian tới.
Chúng ta hoan nghênh xu thế hòa hoãn và giảm stress, tuy nhiên, trong thực tiễn đã cho thấy những nước lớn hành vi trước hết vì quyền lợi thực sự của chính họ. Chỉ những nước nhỏ, tiềm lực yếu sẽ là những nước thiệt thòi nhất khi để mình bị lôi kéo vào những cuộc xung đột bất tận của những cường quốc.
Chính do đó, từng vương quốc, đặc biệt quan trọng những nước vừa và nhỏ nên đo lường và thống kê, tranh thủ tận dụng thời cơ, chọn bước tiến sao cho tương thích nhất, có lợi nhất, tránh bị lôi kéo đi bên này chống lại bên kia, hữu nghị, hợp tác nhưng không bị phụ thuộc.
Mặt khác, cần giữ thế chủ động thiết kế xây dựng và tăng cường được lòng tin với quốc tế. Đây chính là điều kiện kèm theo cần để hình thành và thôi thúc hợp tác trong tương lai. ■
Nguyên Mi
( Theo Tạp chí Phương Đông )
Xem thêm : tuyển sinh ngành quan hệ quốc tế
Source: https://khoinganhkhoahocxahoi.com
Category: Ngành tuyển sinh